Tạp bút
LẮNG NGHE TIẾNG GÀ QUÊ HƯƠNG
Nguyễn Duyên
Trong trọng tâm thức bọn họ ai mà không tồn tại một lần nghe tiếng con gà gáy, giờ đồng hồ gà thân thuộc gợi biết bao kỷ niệm ….Thuở còn đi học, khi nghe tới tiếng con kê gáy báo sáng sủa là lật đật thức dậy sẵn sàng đến trường…tiếng gà báo rạng đông cho dân cày ra đồng, cho bà bầu thức nhanh chóng đi phiên chợ quê… Tiếng con gà gáy là hình bóng quê hương đi sâu vào chổ chính giữa hồn từng con tín đồ …
Trong thơ nhạc,tiếng gà còn là bao nguồn cảm hứng cho những văn thy sỹ chế tạo ra bao thành tựu hay.Trong bài bác Nhớ tuổi thơ của Chế Lan Viên từng kể về tiếng con kê :
Nhớ biển miền trung tiếng sóng đùa
Nhớ nhà phụ vương mẹ, cảnh ngôi trường xưa...
Bạn đang xem: Bài thơ tiếng gà gáy
Nhớ chao ôi nhớ! Trời xanh thế!
Gà lại dồn thêm tiếng gáy trưa!
Nhà thơ Huy Cận phân bua nỗi niềm bâng khuâng mặc nghe tiếng con gà lạ gáy một chiếu mặt chân đê :
Tới ngã tía sông, nước tư bề
Nửa chiều, con gà lạ gáy mặt đê
Và giữ Trọng Lư thì ghi nhớ về kỉ niệm, ghi nhớ dáng người mẹ ngoài sân với tiếng con gà trưa nghe cô đơn, hiu hắt quá :
Mỗi lần nắng bắt đầu hắt bên song
Xao xác gà trưa gáy não nùng
Lòng rượi bi thương theo thời dĩ vãng
Chập chờn sống lại phần đa ngày không
Tôi nhớ mẹ tôi thuở thiếu thời
Lúc bạn còn sinh sống tôi lên mười
Mỗi lần nắng mới reo xung quanh nội
Áo đỏ tín đồ phơi trước dậu thưa…
( Nắng mới )
Về trong phố xưa tôi nằm
Có lần nghe tiếng ru mặt vườn
Chợt nghe xác thân không còn
Và cạnh tôi là đồng vắng tanh
Về trê tuyến phố cao nguyên ngồi
Tiếng con gà trưa gáy khan bên đồi
Chợt như phố tê không fan
Còn lại tôi bước hoài."
Có bao giờ bạn đã lên cao nguyên chưa ? trong một trong những buổi trưa hoang vắng vẻ của núi rừng chập chùng,chúng ta đột nghe một tiếng con gà gáy khan vang lên ôi! xa xăm bi quan da diết làm sao !…
Thường thì tiếng con kê báo bình minh nghe trong trẻo trẻ trung và tràn đầy năng lượng sảng khoái, nhưng lại tiếng kê trưa lúc nào cũng nghe bóng gió hiu hắt…. Một giờ gáy khan , lạc giọng bên đồi vắng ngắt nghe sao mà lại hiu quạnh, rã rời .
Bài Mùa xuân đầu tiên của Văn Cao với 1 cung trang bị qua điệu Valse tha thiết, dặt dìu với hình ảnh thật đẹp thơ mộng sương vờn bay trên sông xen lẫn tiếng kê trưa xa xăm lẻ loi..:
… Rồi dặt dìu ngày xuân theo én về
Mùa bình thường mùa vui hiện nay đã về
mùa xuân mong ước ấy sắp tới đầu tiên
Với khói bay trên sông, con kê đang gáy trưa bên sông
một trưa nắng cho bao trọng tâm hồn
Từ đây fan biết quê người
Từ đây người biết yêu quý người
Từ đây fan biết yêu thương người
Giờ dặt dìu ngày xuân theo én về
Mùa bình thường, mùa vui hiện nay đã về
Mùa xuân ao ước ấy xưa bao gồm về đâu
với khói bay trên sông, kê đang gáy trưa mặt sông
Một trưa nắng nóng thôi hôm nay mênh mông
Phải chăng tiếng gà gáy trưa là âm vọng quê hương lan tỏa thấm đẫm trong phần đa người,tình quê hương tha thiết cơ mà nhạc sĩ Văn Cao đang viết buộc phải tuyệt phẩm “Mùa xuân đầu tiên” đầy tính nhân văn?
Nơi xứ Huế mộng mơ từ xưa đã gồm câu ca dao quen thuộc thuộc, mang âm hưởng nhẹ nhàng man mác lòng bạn :
“Gió đưa cành trúc la đà
Tiếng chuông Thiên Mụ canh con gà Thọ Xương”
Đây là hình hình ảnh và âm thanh nên thơ hữu tình đất Thần kinh. Giờ đồng hồ chuông Thiên Mụ là giờ chuông không còn xa lạ âm vang bao đời của bạn dân Huế với tiếng con gà gáy đã bao gồm sự tương tác mật thiết khiến trong dân gian vẫn lưu truyền đều câu ca dao trữ tình bởi vậy ?
Và đó là câu thơ tốt về tiếng gà thành phố, giờ đồng hồ gà đang đi vào cổ tích :
“Thành phố
không nuôi nổi một giờ gà
bỏ vầng trăng đi lạc
…Thành phố đói trăng
đẩy tiếng con gà vào cổ tích ”
(bài Lối Về của Tôn Phong.)
Rồi một ngày nào đó, trong không gian yên ả đột ngân vọng máu điệu váy đầm ấm, ngây chết giả tình, khiến lòng ta xốn xang và gợi lên trong mỗi họ cảm giác vời vợi nỗi nhớ quê hương, tự dưng nghe một tiếng con gà gáy dằng dặc, hỏng ảo…:
“Tôi về trong yên im
Nghe tiếng con kê xưa gáy
Sầu muộn giăng đôi mắt tím
Vỡ khung trời lỗi vô"
Tiếng con gà gáy ban trưa, thanh âm lưu ý đến một vùng quê im bình nào này đã có sẵn trong tiềm thức, một vùng quê với cây nhiều giếng nước sảnh đình.Ở kia nhịp sống thảnh thơi, chậm rì rì diễn ra với số đông vụ mùa bội thu, rất nhiều mùa rơm rạ vàng tươi thơm thơm con đường làng ngõ nhỏ, với bọn gà nhỏ trong xóm nhỏ dại ngày ngày líu ríu theo chân mẹ đi kiếm mồi. Nhạc sỹ Phạm Duy đã gửi ta về phong cảnh làng quê yên ổn bình đó với mẹ quê lam đồng chí và tiếng kê gáy thánh thót trên đầu ngọn tre :
Vườn rau, vườn rau sạch ngắt một mầu
Có đàn, có lũ gà bé nương náu
Mẹ quê, bà bầu quê vất vất vả trăm chiều
Nuôi đàn, nuôi một đàn con chắt chiu
Bà bà mẹ quê !
Gà gáy trên đầu ngọn tre
Bà bà bầu quê !
Chợ sớm đi không thấy về
Chờ niềm vui son, và đồng rubi ngon.
( Bài chị em quê )
Trong bài bác thơ rất lôi cuốn của Viễn Phương : giờ đồng hồ gà tp tiếng con gà nghe đột nhiên lạ : một tiếng kê vang lên trong tp ồn ào náo nhiệt, rồi tiếng kê lan xa bay đi khắp nơi huyền diệu, tiếng gà đổi mới hình tượng biến đổi hóa tuyệt đối hoàn hảo của thiên nhiên: từ những bởi vì sao rụng, dung nhan gió đêm xuân mang lại sóng biển lớn dập dờn, hòa quyện trong mùa xuân ngát mùi hương của khu đất trời bao la…:
TIẾNG GÀ THÀNH PHỐ
Đêm tp lắng nghe giờ đồng hồ gà
Gà gáy sáng sủa giục bởi vì sao rụng
Nghe thời hạn bay qua
Trong tiếng con kê lan xa
Mùa xuân đi thơm thơm trong đêm
Tiếng con kê gáy mênh mông sắc gió
Sương làm biển cả , tiếng kê thành sóng vỗ
Giấc mơ nào bên gối em nghiêng
Tiếng con kê lan vào giấc mơ rất êm
Mở đôi mắt thấy mặt trời rực rỡ
Tưởng eo óc trường đoản cú trong giấc mộng
Tiếng gà bay kéo phương diện trời lên
Ngôi sao xanh chú ý hoài mặt khu đất
Bao người thay em thức xuyên suốt tiếng gà
Anh chiến sĩ canh dài đứng gác
Cho em lấn sân vào đêm xuân đầy hoa
Bài thơ nầy, đã có ông bạn nghệ thuật Tây Ninh ngày xưa: NS Vĩnh Hiển phổ nhạc khôn cùng thành công, chuyển cài được ý thơ tác giả, bài hát với cùng một cung trưởng quý phái trọng, giai điệu thướt tha ngọt ngào ngọt ngào lòng người, tôi sẽ nghe anh hát nhiều lần giữa những dịp ở văn nghệ, ra mắt ca khúc bắt đầu hồi đó.
Thời đi dạy, tôi cũng đã cảm nhận cùng phân tích bài xích Tiếng kê trưa của Xuân Quỳnh cho những em học. Tiếng gà trưa vào thơ Xuân Quỳnh là 1 trong những âm thanh rất bình thường dung dị khác hoàn toàn với những tiếng con gà trống lãnh lót mạnh khỏe hay hoang vắng vẻ đìu hiu… của những nhà thơ khác, vì đây là tiếng gà mái! tiếng con kê đẻ, tiếng con gà cục tác :
Trên đường hành quân xa
Dừng chân mặt xóm nhỏ
Tiếng con gà ai nhảy ổ:
“Cục… viên tác cục ta”
Nghe xao đụng nắng trưa
Nghe cẳng chân đỡ mỏi
Nghe điện thoại tư vấn về tuổi thơ
Bài thơ diễn đạt phút ngẫu nhiên của người chiến sỹ trên con đường hành quân xa, khi nghỉ chân bên làng mạc vắng, vọng nghe tiếng con gà nhảy ổ thân thuộc của xã quê, người chiến sĩ chợt nhớ về một tuổi thơ êm đềm mặt bà với đàn gà thân thương trìu mến, bao lưu niệm tràn về trong lòng….Đàn gà, chính là hình bóng quê nhà, gợi nhớ về fan thân, lưu giữ về phần đông kỷ niệm cực nhọc phai thời niên thiếu.
Xem thêm: Trong Một Năm Có Bao Nhiêu Tháng Có 30 Ngày, Các Tháng Dương Lịch Có 30 Ngày
Tiếng con gà trưa! Một âm thanh bình thường thôi, cũng mang cả quê hương, tình người đi vào trong thâm tâm hồn ta, trong cuộc sống thường ngày chúng ta; Một âm vang ngọt ngào và lắng đọng mãi mãi trong tâm hồn fan Việt.