$2 ,mathop Mglimits_^0 ,,+,, mathop O_2limits_^0 ,, longrightarrow ,, 2 mathop Mglimits_^+2 mathop Olimits_^-2 ,,,,,,,, (1)$
Số lão hóa của $Mg$ tăng từ $0$ lên $+2$ $,Rightarrow ,$ $Mg$ nhường nhịn electron:
$mathop Mglimits_^0 ,, longrightarrow ,, mathop Mglimits_^+2 ,,+,, 2e$
Oxi nhấn electrron:
$mathop Olimits_^0 ,,+,, 2e ,, longrightarrow ,, mathop Olimits_^-2$
$Longrightarrow ,$ quy trình $Mg$ dường electron là quy trình oxi hóa $Mg$.
$Longrightarrow ,$ Ở phản bội ứng $(1)$, chất oxi hóa là $Oxi$, hóa học khử là $Mg$.
Bạn đang xem: Quá trình nhường electron gọi là quá trình
$ullet$ tỉ dụ 2:
$mathop Culimits_^+2 mathop Olimits_^-2 ,,+,, mathop H_2limits_^0 ,, longrightarrow ,, mathop Culimits_^0 ,,+,, mathop H_2limits_^+1 mathop Olimits_^-2 ,,,,,,,, (2)$
Số oxi hóa của $Cu$ sút từ $+2$ xuống $0$ $,Rightarrow ,$ $Cu$ vào $CuO$ thừa nhận thêm $2e$:
$mathop Culimits_^+2 ,,+,, 2e ,, longrightarrow ,, mathop Culimits_^0$
Số thoái hóa của $H$ tăng tự $0$ lên $+1$ $,Rightarrow ,$ $H$ nhịn nhường đi $1e$:
$mathop Hlimits_^0 ,, longrightarrow ,, mathop Hlimits_^+1 ,,+,, 1e$
$Longrightarrow ,$ quy trình $mathop Culimits_^+2$ dấn thêm $2e$ điện thoại tư vấn là quá trình khử $mathop Culimits_^+2$ (sự khử $mathop Culimits_^+2$).
$Longrightarrow ,$ Ở bội phản ứng $(2)$, chất oxi hóa là $CuO$, chất khử là $Hiđro$.
$ullet ,$ nắm lại:
- chất khử (chất bị oxi hóa) là chất nhường electron.
- chất oxi hóa (chất bị khử) là hóa học thu electron.
- quá trình oxi hóa (sự oxi hóa) là quá trình nhường electron.
- quy trình khử (sự khử) là quá trình thu electron.
2. Xét bội nghịch ứng không có oxi tham gia
$ullet ,$ thí dụ 3:
Phản ứng $(3)$ bao gồm sự thay đổi số oxi hóa, sự cho – nhận electron:
$mathop Nalimits_^0 ,, longrightarrow ,, mathop Nalimits_^+1 ,,+,, 1e$
$mathop Cllimits_^0 ,,+,, 1e ,, longrightarrow ,, mathop Cllimits_^-1$
$ullet ,$ tỉ dụ 4:
$mathop H_2limits_^0 ,,+,, mathop Cl_2limits_^0 ,, longrightarrow ,, 2mathop Hlimits_^+1 mathop Cllimits_^-1 ,,,,,,,, (4)$
Phản ứng $(4)$ bao gồm sự biến đổi số oxi hóa của các chất, vị cặp electron góp chung lệch về $Cl$.
$ullet ,$ tỉ dụ 5:
$mathop Nlimits_^-3 H_4 mathop Nlimits_^+5 O_3 ,, oversett^0longrightarrow ,, mathop N_2limits_^+1 O ,,+,, 2, H_2O ,,,,,,,, (5)$
Phản ứng $(5)$ nguyên tử $mathop Nlimits_^-3$ dường $e$, $mathop Nlimits_^+5$ thừa nhận $e$
$longrightarrow ,$ bao gồm sự chuyển đổi số lão hóa của một nguyên tố.
3. Làm phản ứng oxi hóa – khử
- phản ứng oxi hóa – khử là phản ứng hóa học, trong các số ấy có sự gửi electron giữa những chất phản ứng, tuyệt phản ứng thoái hóa – khử là phản ứng hóa học trong số đó có sự biến đổi số thoái hóa của một vài nguyên tố.
II. LẬP PHƯƠNG TRÌNH HÓA HỌC CỦA PHẢN ỨNG OXI HÓA – KHỬ
$ullet ,$ phương thức thăng bằng electron dựa vào nguyên tắc: tổng cộng electron vị chất khử nhường bằng tổng số electron mà hóa học oxi hóa nhận.
- bước 1: khẳng định số oxi hóa của những nguyên tố để tìm hóa học oxi hóa và hóa học khử.
- bước 2: Viết quy trình oxi hóa và quá trình khử, thăng bằng mỗi quá trình.
- cách 3: tìm kiếm hệ số phù hợp cho hóa học oxi hóa và hóa học khử thế nào cho tổng số electron cho bởi tổng số electron nhận.
- bước 4: Đặt hệ số của những chất thoái hóa và hóa học khử vào sơ vật dụng phản ứng, từ đó tính ra hệ số những chất khác gồm trong phương trình. Kiểm tra cân bằng số nguyên tử của các nguyên tố và cân bằng điện tích nhị vế để dứt phương trình hóa học.
$ullet ,$ thí dụ 1: Lập phương trình chất hóa học của làm phản ứng thoái hóa khử sau:
$NH_3 ,,+,, Cl_2 ,,longrightarrow ,, N_2 ,,+,, HCl$
- bước 1:
$mathop Nlimits_^-3 mathop H_3limits_^+1 ,,+,, mathop Cl_2limits_^0 ,, longrightarrow ,, mathop N_2limits_^0 ,,+,, mathop Hlimits_^+1 mathop Cllimits_^-1$
+ Số lão hóa của $N$ tăng từ $-3$ lên $0,$: hóa học khử
+ Số oxi hóa của $Cl$ sút từ $0$ xuống $-1,$: chất oxi hóa
- cách 2:
+ quá trình oxi hóa: $,,2, mathop Nlimits_^-3 ,, longrightarrow ,, mathop N_2limits_^0 ,,+,, 6e$
+ quá trình khử: $,,mathop Cl_2limits_^0 ,,+,, 2e ,, longrightarrow ,, 2, mathop Cllimits_^-1$
- cách 3:
+ quá trình oxi hóa: $,,(2, mathop Nlimits_^-3 ,, longrightarrow ,, mathop N_2limits_^0 ,,+,, 6e) ,, imes 1$
+ quy trình khử: $,,(mathop Cl_2limits_^0 ,,+,, 2e ,, longrightarrow ,, 2, mathop Cllimits_^-1) ,, imes 3$
$Longrightarrow , 2, mathop Nlimits_^-3 ,,+,, 3, mathop Cl_2limits_^0 ,, longrightarrow ,, mathop N_2limits_^0 ,,+,, 6, mathop Cllimits_^-1$
- bước 4:
$2,NH_3 ,,+,, 3, Cl_2 ,,longrightarrow ,, N_2 ,,+,, 6, HCl$
$ullet ,$ tỉ dụ 2: Lập phương trình hóa học của phản ứng thoái hóa khử sau:
$mathop Mglimits_^0 ,,+,, mathop Allimits_^+3 Cl_3 ,, longrightarrow ,, mathop Mglimits_^+2 Cl_2 ,,+,, mathop Allimits_^0$
$Mg$ là hóa học khử; $mathop Allimits_^+3$ (trong $AlCl_3$) là hóa học oxi hóa.
$(mathop Mglimits_^0 ,, longrightarrow ,, mathop Mglimits_^+2 ,,+,, 2e) ,, imes 3$
$(mathop Allimits_^+3 ,,+,, 3e ,, longrightarrow ,, mathop Allimits_^0) ,, imes 2$
$Longrightarrow , 3, mathop Mglimits_^0 ,,+,, 2, mathop Allimits_^+3 ,, longrightarrow ,, 3, mathop Mglimits_^+2 ,,+,, 2, mathop Allimits_^0$
Phương trình vẫn là:
$3,Mg ,,+,, 2,AlCl_3 ,,longrightarrow ,, 3, MgCl_2 ,,+,, 2,Al$
$ullet ,$ thí dụ 3: Lập phương trình hóa học của phản ứng oxi hóa khử sau:
$K mathop Cllimits_^+5 O_3 ,, longrightarrow ,, K mathop Cllimits_^-1 ,,+,, K mathop Cllimits_^+7 O_4$
$mathop Cllimits_^+5$ (trong $KClO_3$) vừa là hóa học khử, vừa là hóa học oxi hóa.
$(mathop Cllimits_^+5 ,,+,, 6e ,, longrightarrow ,, mathop Cllimits_^-1) ,, imes 1$
$(mathop Cllimits_^+5 ,, longrightarrow ,, mathop Cllimits_^+7 ,,+,, 2e) ,, imes 3$
$Longrightarrow , 4, mathop Cllimits_^+5 ,, longrightarrow ,, 1, mathop Cllimits_^-1 ,,+,, 3, mathop Cllimits_^+7$
Phương trình vẫn là:
$4,KClO_3 ,,longrightarrow ,, KCl ,,+,, 3, KClO_4$
$ullet ,$ tỉ dụ 4: Lập phương trình hóa học của bội nghịch ứng thoái hóa khử sau:
$K mathop Cllimits_^+5 O_3 ,, longrightarrow ,, K mathop Cllimits_^-1 ,,+,, mathop O_2limits_^0$
$mathop Cllimits_^+5$ (trong $KClO_3$) là hóa học oxi hóa; $mathop Olimits_^-2$ (trong $KClO_3$) là chất khử.
$(mathop Cllimits_^+5 ,,+,, 6e ,, longrightarrow ,, mathop Cllimits_^-1) ,, imes 2$
$(2,mathop Olimits_^-2 ,, longrightarrow ,, mathop O_2limits_^0 ,,+,, 4e) ,, imes 3$
$Longrightarrow , 2, mathop Cllimits_^+5 ,,+,, 6, mathop Olimits_^-2 ,, longrightarrow ,, 2, mathop Cllimits_^-1 ,,+,, 3, mathop O_2limits_^0$
Phương trình đã là:
$2,KClO_3 ,,longrightarrow ,, 2,KCl ,,+,, 3, O_2$
$ullet ,$ tỉ dụ 5: Lập phương trình chất hóa học của phản bội ứng oxi hóa khử sau:
$mathop Felimits_^+2 mathop S_2limits_^-1 ,,+,, mathop O_2limits_^0 ,, longrightarrow ,, mathop Fe_2limits_^+3 mathop O_3limits_^-2 ,,+,, mathop Slimits_^+4 mathop O_2limits_^-2$
$mathop Felimits_^+2,$, $mathop Slimits_^-1$ (trong $FeS_2$) là hóa học khử, $mathop O_2limits_^0$ là hóa học oxi hóa.
$mathop Felimits_^+2 ,, longrightarrow ,, mathop Felimits_^+3 ,,+,, 1e$
$2,mathop Slimits_^-1 ,, longrightarrow ,, 2,mathop Slimits_^+4 ,,+,, 10e$
$(mathop Felimits_^+2 mathop S_2limits_^-1 ,, longrightarrow ,, mathop Felimits_^+3 ,,+,, 2,mathop Slimits_^+4 ,,+,, 11e) ,, imes 4$
$(mathop O_2limits_^0 ,,+,, 4e ,, longrightarrow ,, 2,mathop Olimits_^-2) ,, imes 11$
$Longrightarrow , 4, mathop Felimits_^+2 mathop S_2limits_^-1 ,,+,, 11,mathop O_2limits_^0 ,, longrightarrow ,, 4, mathop Felimits_^+3 ,,+,, 8, mathop Slimits_^+4 ,,+,, 22,mathop Olimits_^-2$
Phương trình vẫn là:
$4,FeS_2 ,,+,, 11,O_2 ,,longrightarrow ,, 2,Fe_2O_3 ,,+,, 8, SO_2$
$ullet ,$ ví dụ 6: Lập phương trình chất hóa học của bội phản ứng thoái hóa khử sau:
$mathop Mnlimits_^+4 O_2 ,,+,,H mathop Cllimits_^-1 ,, longrightarrow ,, mathop Mnlimits_^+2 Cl_2 ,,+,, mathop Cl_2limits_^0 ,,+,, H_2O$
$mathop Mnlimits_^+4$ (trong $MnO_2$) là hóa học oxi hóa, $mathop Cllimits_^-1$ (trong $HCl$) là chất khử.
Xem thêm: Chuyên Đề Phép Chia Hết Và Phép Chia Có Dư Lớp 6 Bài 6 Chia Hết Và Chia Có Dư
$(mathop Mnlimits_^+4 ,,+,, 2e ,, longrightarrow ,, mathop Mnlimits_^+2) ,, imes 1$
$(2,mathop Cllimits_^-1 ,, longrightarrow ,, mathop Cl_2limits_^0 ,,+,, 2e) ,, imes 1$
$Longrightarrow , mathop Mnlimits_^+4 ,,+,, 2,mathop Cllimits_^-1 ,, longrightarrow ,, mathop Mnlimits_^+2 ,,+,, mathop Cl_2limits_^0$
Phương trình đã là:
$MnO_2 ,,+,, 4,HCl ,,longrightarrow ,, MnCl_2 ,,+,, Cl_2 ,,+,, 2,H_2O$
III. Ý NGHĨA CỦA PHẢN ỨNG OXI HÓA – KHỬ vào THỰC TIỄN
Phản ứng thoái hóa – khử là nhiều loại phản ứng hóa học khá thông dụng trong tự nhiên và thoải mái và có tầm đặc biệt trong chế tạo và đời sống.
1. Vào đời sống
- bội phản ứng oxi hóa – khử sản xuất ra năng lượng như: sự cháy của xăng dầu trong những động cơ đốt trong, sự cháy của than củi, các quy trình điện phân…
2. Trong sản xuất
- nhiều phản ứng oxi hóa – khử là cửa hàng của quá trình sản xuất chất hóa học như luyện gang, thép, nhôm…